Chấn thương thể thao là một thuật ngữ dùng để chỉ các loại chấn thương thường xảy ra khi tập thể dục, thể thao. Mặc dù bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể cũng có thể bị thương trong quá trình hoạt động, nhưng chủ yếu đề cập đến các chấn thương đối với hệ cơ, xương, khớp và các mô liên quan như sụn và dây chằng. Chấn thương não và tủy sống tương đối hiếm trong thể thao.
Bóng đá là môn thể thao vua, người ta ước tính rằng một phần tư dân số thế giới luyện tập môn thể thao này và tham gia các cuộc thi. Trong thi đấu, nhiều người rất dễ bị chấn thương, từ đơn giản là chuột rút, căng cơ … cho đến chấn thương nghiêm trọng cần phải diều trị lâu dài. Bài viết dưới đây cung cấp cho người đọc những thông tin cơ bản nhất về các chấn thương thường gặp trong bóng đá. Từ đó mang đến cho mọi người những kiến thức sơ cứu tổng quát nhất để hạn chế chấn thương cho bạn và đồng nghiệp.
Mục lục
Bong gân là chấn thương phổ biển nhất khi chơi bóng
Bong gân mắt cá chân và đầu gối là một trong những chấn thương phổ biển nhất khi chơi bóng. Trong đó, bong gân mắt cá chân thường hay xảy ra hơn. Khi mà các dây chằng nằm cạnh mắt cá bị tổn thương. Bong gân thường xảy ra khi cầu thủ thực hiện những pha chạy đổi hướng đột ngột hoặc những pha xoay người. Một ca bong gân có thể khiến cầu thủ phải nghỉ thi đấu khoảng 4 đến 6 tuần tùy theo mức độ. Rất may là bong gân hiếm khi phải điều trị bằng phẫu thuật. Khi gặp chấn thương này, cầu thủ chỉ cần nghỉ ngơi, chườm đá hoặc cuốn băng y tế. Bên cạnh đó, người bị bong gân có thể áp dụng những bài tập vật lý trị liệu để có thể trở lại thi đấu sớm hơn.


Trạng thái cơ bị cứng (Căng cơ)
Căng cơ xảy ra khi một thớ cơ bị kéo quá xa về một hướng, hoặc khi cơ bị phải vận động khi nó vẫn ở trạng thái chưa sẵn sàng (bị cứng). Cơ đùi, háng, bắp chân thường là những bộ phận bị căng cơ. Sự dẻo dai sẽ giúp cầu thủ giảm khả năng bị căng cơ. Do đó, cần phải khởi động kỹ để máu lưu thông tới các nhóm cơ, làm mềm cơ trước khi thi đấu. Đôi khi, việc lựa chọn những đôi giày có đinh phù hợp với mặt sân cũng làm giảm khả năng bị căng cơ. Khi dính chấn thương này, cầu thủ cần nghỉ ngơi, chườm đá và băng bó chỗ đau.
Gãy xương khi tranh chấp bóng
Đây là một trong những chấn thương rất nghiêm trọng. Gãy xương có thể xảy ra khi cầu thủ va chạm với nhau trên sân hoặc khi cầu thủ tiếp đất rất mạnh. Gãy xương bàn chân, ống quyển, xương sườn, xương bàn tay là những chấn thương phổ biển trong bóng đá. Đôi khi xảy ra những ca gãy xương hàm, nhưng thường không quá nghiêm trọng. Những ca gãy xương thường rất khó phòng tránh. Chấn thương xương thường rất khó lành nếu không phẫu thuật.


Chấn thương đầu khi gặp chấn động mạnh
Chấn thương đầu xảy ra khi vùng đầu gặp phải những chấn động mạnh; như va đập với đầu của đối thủ, đập đầu vào cột dọc, hay tiếp đất bằng đầu. Những chấn thương vùng mắt, mũi, miệng cũng được liệt vào chấn thương đầu. Như gãy xương, chấn thương đầu thường rất khó phòng tránh và rất nguy hiểm. Những ca chấn thương đầu có thể khiến nạn nhân bị co giật, bất tỉnh, mất trí nhớ tạm thời và thậm chí có thể dẫn đến tử vong.
Những vết thương ngoài da
Thương tích da rất hay xảy ra khi chơi bóng. Đôi khi chỉ là những vết trầy xước do xoạc, ngã. Nhưng đôi khi là những vết cắt rất sâu và nguy hiểm do đinh giày gây nên. Những vết cắt sâu sẽ khiến cầu thủ mất rất nhiều máu. Khi xuất hiện những thương tích da. Chúng ra cần phải sơ cứu ngay nhằm tránh bị mất máu cũng như nhiễm trùng. Huấn luyện viên và các cầu thủ phải tự trang bị khả năng băng bó vết thương ở da, để có thể thực hiện sơ cứu ngay trên sân.
Những chấn thương về đầu gối
Đầu gối là bộ phận nhạy cảm dễ bị tác động từ các hoạt động bên ngoài, giãn dây chằng đầu gối là hiện tượng xuất hiện phổ biến ở nhiều người khi chơi đá bóng. Có 2 tổn thương thường xuất hiện ở đầu gối:


Giãn hoặc đứt dây chằng
Đầu gối có nhiều loại dây chằng khác nhau. Điển hình dây chằng chéo trước, dây chằng chéo sau, dây chằng bên… Dấu hiệu của việc đứt hoặc giãn dây chằng là đau, sau đó khi đã hết đau thì cảm giác khớp gối lỏng lẻo. Điều này khiến bạn đi lại, vận động khó khăn. Khi bị chấn thương về dây chằng, tuyệt đối không nên dùng các loại cao chườm nóng. Bởi vì cao chườm nóng chỉ có tác dụng tốt với các chấn thương về co cơ.
Rạn hoặc rách sụn chêm đầu gối
Sụn chêm chính là phần bọc ngoài cùng của xương chày cũng như ổ khớp gối. Lúc bình thường, mặt lớp sụn chêm này trơn nhẵn, lại có lớp dịch nhầy làm giảm ma sát. Cho nên tại đó xương chày xoay trơn tru trong ổ khớp. Khi bị rách hoặc rạn, bề mặt sụn không còn trơn mà có rãnh vỡ. Lúc này khi di chuyển không trơn tru nữa mà ma sát mạnh vào nhau gây đau nhói.
Những cách khắc phục chấn thương nghiêm trọng tại đầu gối
Nên chườm đá lạnh ngay khi bị chấn thương. Nếu giãn dây chằng nhẹ thì sẽ tự hồi phục sau 1 – 2 tháng nhưng hay bị tái phát. Nếu tập luyện phục hồi không đúng cách; sụn chêm sẽ bị sưng to và khó về trạng thái bình thường. Tổn thương phức tạp và kéo dài có thể phải dùng cả phương pháp nội khoa và phẫu thuật để điều trị mới khỏi được giãn dây chằng đầu gối. Bên cạnh phương pháp điều trị, mọi người nên kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý và có thời gian nghỉ ngơi thoải mái để điều trị giãn dây chằng đầu gối hiệu quả